Starożytny rzymski kalendarz

Obecnie wszystkie narody świata są kalendarz słoneczny, praktycznie odziedziczone po starożytnych Rzymian. Ale jeżeli w jego obecnej formie, kalendarz niemal idealnie dopasowuje roczny ruch Ziemi wokół Słońca, jego pierwotnej wersji, można tylko powiedzieć „gorzej było nigdzie.”A wszystko prawdopodobnie dlatego, jak zauważył rzymskiego poety Owidiusza( 43 pne. E.-17 AD. Oe.), Starożytni Rzymianie wiedzieli lepszą broń niż gwiazdy. ..

kalendarz rolniczy. Podobnie jak ich sąsiedzi, Grecy, Rzymianie zdefiniowane początku swojej pracy na rosnące i ustawienie niektórych gwiazd i ich grup, t. E. Są one podłączone do kalendarza z roczną zmianą w postaci nieba. Być może najważniejszym „benchmark” w tym przypadku było rosnące i ustawienie( rano i wieczorem), Plejady gromada gwiazd, które w Rzymie nazywano Wergiliusza. Wiele rozpoczęciem prac pole jest związana z Favonius - ciepły zachodni wiatr, który zaczyna dmuchać w lutym( 3-4 lutego przez współczesnego kalendarza).Według Pliniusza w Rzymie "wiosna zaczyna się od niego".Oto kilka przykładów rysowane przez starożytnych Rzymian „wiążący” pracy w terenie, aby zmienić formę rozgwieżdżonym niebem:

«między Favonius i równonocy wiosennej przycina drzewa, winorośl. .. rowów między równonocy wiosennej i wschodzącego Wergiliusza( Plejady sunrise rano obserwowane w połowie maja), chwastów na polach..., ściąć wierzbę, ogrodzić łąki. .., należy sadzić oliwki. "

«Pomiędzy( rano) rośnie Virgil i letnie przesilenie kopać lub orać młodych winorośli, szczypta winorośl koszenia paszy. Pomiędzy letnim przesileniem a powstaniem Psa( od 22 czerwca do 19 lipca) większość zajmuje się żniwami. Mezhduvoskhodom psów i jesiennej równonocy powinien kosić słomę( Rz pierwszy wysokiej odcięte uszy, ale plewy on koszone w miesiącu). "

«uważa, że ​​nie powinno się rozpocząć przed siewem( jesień) Equinox, bo jeśli zaczyna zła pogoda, nasiona zgniją. .. Od Favonius przed wschodem Arcturus( od 3 do 16 lutego), aby wykopać nowe rowy, pokroić jak w winnicach„.

Należy jednak pamiętać, że kalendarz ten był wypełniony najbardziej niewiarygodnymi uprzedzeniami. Więc powinno nawozić łąki w wczesną wiosną nie tylko w nowiu, gdy nów jeszcze nie widział( „wtedy trawa będzie rosła w taki sam sposób jak w nowiu”), ale na boisku nie będzie chwastów. Jajka dla kurczaka zaleca się umieszczać tylko w pierwszym kwartale fazy księżyca. Według Pliniusza, „wszelkie cięcia, obcinania, fryzura przyniesie mniej szkód, jeśli to robią, kiedy księżyc jest u schyłku.”Dlatego ten, kto zdecydował się na fryzurę, gdy "nadejdzie Księżyc" ryzykował łysinę.A jeśli w określonym czasie wyciąć liście na drzewie, to wkrótce straci wszystkie liście.Ścięte drzewa w tym czasie zagrożonym gnić. .. Miesiące

i dni są w nich. Istnieją sprzeczne i niepewność o starożytnych danych kalendarza rzymskiego w dużej mierze ze względu na fakt, że bardzo starożytni pisarze w tej kwestii są podzielone. Po części będzie to zilustrowane poniżej. Najpierw rozwiążmy ogólną strukturę starożytnego rzymskiego kalendarza, który ukształtował się w połowie pierwszego wieku. BC.e.

Na określony rok czasu kalendarza rzymskiego, o łącznej długości 355 dni, składającej się z 12 miesięcy z czasów dystrybucji w nich

Martius 31 Kvintilis 31 listopada 29

Aprilis 29 Sekstilis 29 detsember 29

Maius 31 29 września Januarius 29

Junius 29 Oktober 31Februaarius 28

Dodatkowy miesiąc Mercedonii zostanie omówiony później.

Jak widać, z wyjątkiem jednego, wszystkie miesiące kalendarza rzymskiego miał nieparzystą liczbę dni. Wynika to z zabobonnych pojęć starożytnych Rzymian, choć szczęśliwych liczb nieparzystych, a nawet przynieść nieszczęście. Rok rozpoczął się pierwszego dnia marca. W tym miesiącu został nazwany Martius po Marsie, który był pierwotnie czczony jako bóg rolnictwa i hodowli zwierząt, a później jako bóg wojny, mające na celu ochronę spokojną pracę.Drugi miesiąc nazwano od aperire łaciński Aprilis - «ujawnienia», jak pąki na drzewach są ujawnione w tym miesiącu lub Apricus słowa - „ogrzane słońcem”Został poświęcony bogini piękna Wenus. Trzeci miesiąc z Maius poświęcona bogini ziemi Maya czwarty Junius - niebo bogini Juno, patronką kobiet, żona Jowisza. Nazwiska sześciu kolejnych miesięcy były związane z ich pozycją w kalendarzu: Kvintilis - piąty Sekstilis - szósty, wrzesień - siódmy, Oktober - ósmy, listopad - dziewiąty detsember - dziesiąty.

Nazwa

Januarius - przedostatni miesiąc kalendarza rzymskiego - nie są uważane z Janua słów - „Wejście”, „drzwi”: W miesiącu była poświęcona boga Janusa, który według jednej wersji, był uważany za boga nieba, aby otworzyć bramę słońce na początku dniai zamknął je na końcu. W Rzymie poświęcił 12 ołtarzy - według liczby miesięcy w roku. Był bogiem wejścia, różnego rodzaju początkami. Rzymianie przedstawiano go z dwóch twarzach: jeden do przodu, jakby Bóg widzi przyszłości, drugi, tyłem do kierunku jazdy, rozważa przeszłość.I wreszcie, 12 miesięcy była poświęcona boga podziemi Februus. Ta sama jego nazwa pochodzi, oczywiście, z februare- «oczyszczone” Ale chyba feralia słowo. Rzymianie nazywali więc tydzień pamięci, który miał miejsce w lutym. Na koniec, na koniec roku wystąpili rytuał oczyszczający( lustratio populi) «dla pojednania bogów dla ludzi.”Być może z tego powodu, że nie mógł wstawić dodatkowych dni na koniec roku, i zrobiłem to, jak zobaczymy później, między 23 a 24 lutego. ..

Rzymianie bardzo specyficzny sposób liczenia dni w miesiącu. Pierwszy dzień miesiąca nazwali Kalends - Calendae - od salare słowo - głosić, jak na początku miesiąca i roku jako całości kapłani( papieży) ogłoszonej publicznie na zebraniach publicznych( Salata comitia).Siódmy dzień w czterech długich miesiącach lub piąte miejsce w pozostałych ośmiu nazyzalsya Nonae( nonae) nonus- dziewiątego dnia( rachunki w cenie!) Przed pełnią księżyca. W przybliżeniu liczba zbiegów zbiegła się z pierwszym kwartałem fazy księżyca. W nony każdego miesiąca papieży ogłoszonych do ludzi, co święta obchodzone są w nim, a w lutym Nones do tego samego - być albo nie wstawić dodatkowych dni zostanie wykonana.15 dnia po( pełni księżyca) w długim i 13 w krótkich miesięcy zwane IDS - IDU( oczywiście, w tych ostatnich miesiącach Idy powinny być przypisane do 14-tego dnia, a Nones - na 6, ale potem Rzymianie tak lubiłparzyste liczby. ..).Dzień przed Kalends i identyfikatory Nonae nazywany Eve( pridie), na przykład pridie Kalendas Februarias - przededniu kalendy lutego, czyli w dniu 29 stycznia. ..

tego starożytnego Rzymianie wierzyli dni z przodu, jak my, ale w przeciwnym kierunku: tyle dni pozostało do non, ID lub kalendy.(Sami Nones, Idy i Kalends zawarte również w tym koncie!) Tak więc, w dniu 2 stycznia - jest «dzień IV non”, jak w styczniu wszedł Nones 5 stycznia 7, - «VII Dzień Eid.”Styczeń ma 29 dni, dlatego nazwano Idus numer 13. i 14. był już «XVII Kalendas Februarias» -17-ty dzień przed Kalends lutego.

obok szeregu miesięcy odłożyć osiem pierwszych liter alfabetu: A, B, C, D, E, F, G i H są cyklicznie powtarzane w taki sam sposób przez cały rok. Okresy te są nazywane „devyatidnevkami” - novensiles( nundi-nae - noveni matryce), ponieważ ustawa obejmuje ostatni dzień poprzedniego osiem dni tygodnia. Na początku tego roku, jeden z tych „nine” dni - nundinus - oświadczył handlu lub dzień na rynku, w której mieszkańcy okolicznych wsi przyjdzie do miasta do rynku. Rzymianie przez długi czas, jakby chętny, aby zapewnić, że nie pokrywają się z nundinusy Nonae aby uniknąć nadmiernej koncentracji ludzi w mieście. Był też przesąd, że jeśli nundinus same Kalends od stycznia roku będzie niezadowolony.

Również

novensiles litery codziennie w starożytnym rzymskim kalendarzu wyznaczony jeden z następujących liter: F, N, C, NP jako EN.W dniach oznaczonych literami F( umiera fasti; fasti - Presences rozkład dni w sądzie), instytucje sądowe były otwarte i może być rozpraw sądowych( „pretor bez naruszania wymogów religijnych mogli powiedzieć słowa na temat, dico, addiso -” Zgadzam się „(wyznaczyć sąd), "Punkt"( prawo), "nagroda").Z biegiem czasu, litera F zaczął etykietowania i święta, gry i tak dalej. D. dni oznaczone literą N( umiera nefasti), zabroniono w nich ze względów religijnych nie można było zwołać, przytrzymaj przesłuchań i przekazać zdanie. W dniach C( umiera comitialis - "dni spotkań") odbyły się kongresy i posiedzenia senatu. Dni NP( nefastus parte) były "częściowo zabronione" Days PL( intercisus) uznał nefasti rano i wieczorem, a fasti w godzinach interweniujących. W czasach cesarza Augusta w rzymskim kalendarzu, były dni F - 45, N-55, NP-70, C-184, EN - 8. Trzy dni w roku miał nazwę umiera Fissi( «Split» - od fissiculo - uważany cięć uśmierconychzwierząt), dwa z nich( 24 marca i 24 maja na „oznaczony jako QRCF: Quando rex comitiavit fas -« kiedy ofiarny król przewodniczy „w zespole, jedna trzecia( 15 czerwca) - QSDF: Quando stercus delatum fas -« kiedy brud wyjętei brud „ze świątyni Westy. - rzymski bóg paleniska i ogień w świątyni Westy wiecznego ognia utrzymane, stąd został zabrany do nowego. LONII i kolonie Dni Fissi uważane nefasti dopiero po Fasti dzień ksiądz

listy miesięcznie przez długi czas ogłoszona tylko w 1 dzień. - To jest zapis o tym, jak w dawnych czasach patrycjusze i księży odbyła się w rękach wszystkie najważniejsze środki regulujące publicznejżycie. dopiero w 305 pne. np. wybitny polityk Gnejusz Flawiusz odsłonięty na tablicy na liście rzymskiego forum umiera fasti przez cały rok, dzięki czemu znany rozkład dni w roku. Od tego czasu powszechne stało się tworzenie w miejscach publicznych tablic kalendarzy wykutych na kamiennych deskach.

Niestety, jak zauważono w „Słowniku Encyklopedycznym” przez F. A. Brockhaus i IA Efron( SPb., 1895, t. XIV, str. 15) „rzymski kalendarz jest dyskusyjna i jest przedmiotem wielu spekulacji.”Można to również przypisać temu, kiedy Rzymianie zaczęli odliczać dzień.Według wybitnego filozofa i polityka Cicero( 106-43 pne). . i Owidiusza dnia Rzymianie podobno zaczęło się rano, natomiast Censorinus - o północy. To ostatnie jest spowodowane faktem, że wiele świąt w Rzymian zakończyło się pewnymi rytualnymi czynnościami, dla których należałoby "uciszyć noc".Dlatego są przyłączone do pierwszej połowie nocy zdała dni. ..

w 355 dni, okres był krótszy niż tropikalnych 10,24-2 dni. Ale w życiu gospodarczym Rzymian odgrywał ważną rolę prac rolnych - sadzenia, zbiorów, itd. I żeby zachować początek roku niedaleko tym samym sezonie, robią wstawić dodatkowych dni. ..Jednocześnie Rzymianie z niektórych zabobonnych motywów nie wstawić cały miesiąc od siebie, a co drugi rok pomiędzy VII i VI dni przed Kalends marca( między 23 i 24 lutego) „wciśnięta” na przemian 22 lub 23 dni. W rezultacie liczba dni kalendarza rzymskiego przemian w następującej kolejności:

355 dni

377( 355 + 22) dni, 355 dni

( 355+ 378) 23 dni.

Jeśli wstawienie zostało wykonane, to 14 lutego zostało nazwane "XI Kal.intercalares ", 23 lutego( " eve ") oznaczało terminologię - święto na cześć Terminusa - boga granic i filarów granicznych uważanych za święte. Następnego dnia rozpoczął się nowy miesiąc, który obejmował pozostałą część lutego. Pierwszego dnia był Kal.. Intercal », itd. - dzień” IV do non "(pop Intercal.), 6 th tego" miesiąca "-"( . Idus INTERCAL) VIII aż do Eid », 14 - dzień” dzień XV( lubXVI) Kal. Martias ».

wtykowe dni( umiera intercalares) nazywano mercedonius miesięcy, chociaż starożytni pisarze nazywali go klin miesięcy - interkalyariem( intercalaris).Słowo „mercedonius” pochodzi jakby z «Merces EDIS» - «zapłata za pracę": to tak, jakby po miesiącu, w którym obliczenia są wykonywane z lokatorów właścicieli nieruchomości.

Jak można zauważyć, w wyniku takich wstawek średni czas trwania kalendarza rzymskiego wynosił 366,25 dni - jeden dzień więcej niż rzeczywisty. Dlatego od czasu do czasu te dni z kalendarza musiały zostać wyrzucone.

Świadectwa współczesnych. Zobaczmy teraz, co rzymscy historycy, pisarze i osoby publiczne same powiedziały o historii ich kalendarza. Przede wszystkim, M. Fulvius Nobilior( byłego konsula w 189 pne. E.), pisarz i badacz Marek Terencjusz Warron( 116-27 lat. BC. E.), Pisarze Censorinus( III wne).i Macrobius( V wne) twierdził, że starożytny rzymski rok kalendarzowy składał się z 10 miesięcy i zawierał tylko 304 dni. W tym samym czasie, Nobilior wierzył, że 11 i 12 miesięcy( styczeń i luty) dodane do roku kalendarzowego około 690 pne.e.pół-legendarny dyktator Rzymu Numa Pompilius( zmarł około 673 rpne).Varro jednak uważał, że lata 10-miesięcy, Rzymianie bardziej „do Romulusa”, a więc 37 lat panowania króla( 753-716 gg. BC. E.), miał już wskazano jako kompletne( dla Z65 1/4, ale czynie przez 304 dni).Według Varrona starożytni Rzymianie wydawali się być w stanie koordynować swoje życie zawodowe ze zmianą konstelacji na niebie. Tak więc, jak mówią, wierzyli, że "pierwszy dzień wiosny przypada na znak Wodnika, lato - w znaku Byka, jesień - Lew, zima - Skorpion".

Według Licyniusza( trybuny ludu z 73 r. Pne) Romulus stworzył kalendarz 12 miesięcy i zasady wstawiania dodatkowych dni. Ale według Plutarcha, rok kalendarzowy starożytnych Rzymian składał się z dziesięciu miesięcy, ale liczba dni w nich wynosiła od 16 do 39, więc nawet wtedy rok liczył 360 dni. Dalej, jakby Numa Pompilius wprowadził zwyczaj wprowadzania dodatkowego miesiąca w 22 dni.

Od Makrobiusza mamy dowody, że okres czasu pozostałego po roku 10-miesięcznym do 304 dni, miesięcy Rzymianie nie podzielają, ale po prostu czekał na przybycie wiosny, aby rozpocząć liczenie ponownie przez kilka miesięcy. Numa Pompilius rzekomo podzielił ten okres na styczeń i luty, a na luty postawił przed styczniem. Numoma wprowadził także 12-miesięczny rok księżycowy w 354 dni, ale wkrótce dodano jeszcze jeden, 355. dzień.To był Numa, który rzekomo ustawił nieparzystą liczbę dni w miesiącach. Jak argumentował poniżej Makrobiusza Rzymian uważany lata na Księżycu, a kiedy postanowił ujednolicić je z roku słonecznego, zaczęli się co cztery lata, aby umieścić 45 dni - dwóch miesięcy intercalary 22 i 23 dni, włóż go na koniec 2 i 4lat. Jednocześnie, jak gdyby( i jest to jedyny tego rodzaju dowód) na koordynację kalendarza ze Słońcem, Rzymianie zostali wykluczeni z konta 24 dni co 24 lata. Makrobiusz wierzył, że to wkracza do Rzymian pożyczonych od Greków i że zostało to dokonane około 450 rpne.e. Wcześniej, jak powiadają, Rzymianie liczyli lata księżycowe, a księżyc w pełni zbliżał się do dnia.

Według Plutarcha, że ​​miesiąc z kalendarza rzymskiego, z nazwy numerycznej na początku roku w marcu, kończy się grudzień, a to dowód, że rok po składała się z 10 miesięcy. Ale, jak zauważył sam Plutarcha gdzie indziej, fakt ten może być przyczyną takiej opinii. ..

I należy przytoczyć słowa DA Lebiediewa: „W bardzo dowcipny i bardzo prawdopodobne założenie GF Unger, Rzymianie nazywali nazw od 6 miesięcy, od stycznia do czerwca, ponieważ stanowią one w połowie roku, kiedy dzień rośnie, dlaczego ona jest uważana za szczęście i tylko na niej w czasach starożytnych przychodzi i wszystkie święta( z których zwykle otrzymują nazwy miesiąca);natomiast pozostałe sześć miesięcy analogicznym półroczu, które wzrosły w nocy i dlatego, jak niekorzystnie, nie mogła poradzić sobie żadnych uroczystości nie znaczy, że szczególną nazwę, ale po prostu uznać tylko pierwszego dnia miesiąca marca. Pełna analogia z tym jest fakt, że Rzymianie rok księżycowy

zauważyć tylko trzy fazy księżyca: nów( Kalendae), 1 kwartał( osioł) i pełni księżyca( idus).Fazy ​​te odpowiadają połowie miesiąca, kiedy jasna część księżyca rośnie, zaznacz początek, środek i koniec tego wzrostu. Ostatni kwartał księżyca padające na środku połowie miesiąca, kiedy światło księżyca spada, Rzymianie nie Odsetki i dlatego ich nie miał i nie ma imienia. "

Od Romulusa do Cezara. W starożytnym greckim parapegmah faktycznie łączy dwa kalendarze opisanych wcześniej, jedną z nich otschityzal dni na fazach księżyca, drugi wskazuje na zmianę formy nieba, co było konieczne do starożytnych Greków w celu ustalenia warunków tych lub innych prac polowych. Ale ten sam problem dotyczył starożytnych Rzymian. Jest więc możliwe, że autorzy wymienione powyżej odnotowanych zmian w różnego rodzaju kalendarzy księżycowych i słonecznych - i w tym przypadku, aby przynieść im się komunikat „wspólny mianownik” w ogóle nie jest możliwe.

Nie ma wątpliwości, że starożytni Rzymianie, zgodny swoje życie z cyklu słonecznego lata, może łatwo policzyć dni i miesiące tylko dla „rok Romulusa” w 304 dni. Różnej długości ich miesiącach( od 16 do 39 dni), wyraźnie wskazuje na spójność początku tych okresów z warunkami tych lub innych prac polowych lub rano i wieczorem zachody słońca i jasnych gwiazd i konstelacji. To nie przypadek, jak zauważa E. Bickerman w starożytnym Rzymie było zwyczajem mówić o wschody to rano lub innej gwiazdy jak co dzień mówimy o pogodzie! Ta sama sztuka „czytania” znaki „napisany” w niebie, był uważany za dar Prometeusza. ..

księżycowy kalendarz 355 dni najwyraźniej przyniósł z zewnątrz, to prawdopodobnie pochodzenia greckiego. Fakt, że słowa "Calendas" i "Ida" są najprawdopodobniej greckie, zostały również uznane przez autorów rzymskich, którzy pisali o kalendarzu.

Oczywiście, Rzymianie mogli zmienić nieco strukturę kalendarza, w szczególności, aby zmienić liczbę dni w miesiącu( należy pamiętać, że Grecy wierzyli w odwrotnej zaledwie dni od ostatniej dekady).

Po przyjęciu kalendarza księżycowego Rzymianie najwidoczniej użyli najprostszej wersji, czyli dwuletniego cyklu księżycowego - tri-teride. Oznacza to, że wstawienie 13-tego miesiąca, które produkowali co drugi rok, stało się ich tradycją.Biorąc pod uwagę zabobonny Rzymian zaangażowanie liczbą nieparzystą, to uważa się, że prosty roku składał się z 355 dni, embolismichesky - z 383 dni, to znaczy, że będą one wstawić dodatkowy miesiąc 28 dni, a kto wie, może nawet wtedy „schował go. ."W ostatniej, niekompletnej dekadzie lutego. ..

Ale tri-teride - cykl jest nadal zbyt niedokładny. A więc: „Jeśli rzeczywiście wydają się nauczyć od Greków, który ma 8 lat należy włożyć 90 dni, 90 dni są przydzielane przez 4 lata, na 22-23 dni, wkładając słabe Mensis intercalaris rok później, to jest oczywiste,oni od dawna przyzwyczajeni do włóż 13 miesięcy w roku, do woli używając jego główną oktaeteridy vremyaschislenie do harmonii ze słońcem i dlatego wolą wyciąć lepszą miesiąc wstawiania niż do odstąpienia od zwyczaju wkładania go w 2 lata 1 raz. Bez tego założenia pochodzenie nędznej rzymskiej oktetrydyny jest niewytłumaczalne. "

Oczywiście, Rzymianie( może to kapłani) nie mógł pomóc, ale szukać sposobów na poprawę kalendarza, a w szczególności nie mógł dowiedzieć się, co ich sąsiedzi - Grecy używali do konta upłynie czas oktaeteridu. Prawdopodobnie, Rzymianie postanowili zrobić to samo, ale wydawało się nie do przyjęcia, jak Grecy wstawia embolismicheskih miesięcy. ..

Jednak, jak wspomniano powyżej, w wyniku czego średnio cztery lata, okres rzymskiego kalendarza - 366 1/4 dni - był dzieńbardziej prawdziwe. Dlatego po wygaśnięciu trzech octaheterididów kalendarz rzymski pozostawał w tyle za Słońcem przez 24 dni, czyli dłużej niż przez cały miesiąc, w którym można go było wkładać.Jak już wiemy ze słów Makrobiusza, Rzymian, przynajmniej w ostatnim stuleciu Rzeczypospolitej, używane przez okres 24 lat, zawierający 8766( = 465.25 * 24) dni:

raz w '24 mercedonius wstawić( 23 dni) nie została przeprowadzona. Kolejny błąd jednego dnia( 24-23) można wyeliminować po 528 latach. Oczywiście taki kalendarz był słabo skoordynowany z fazami księżyca i rokiem słonecznym. Najbardziej wyrazistą cechą tego kalendarza był D. Lebiediew: "Anulowane przez Juliusza Cezara w 45 na s. X. Kalendarz Republiki Rzymskiej był prawdziwym monstrum chronologicznym. Był to kalendarz nie księżycowy, a nie słoneczny, ale pseudo-księżycowy i pseudo-słoneczny. Posiadając wszystkie niedociągnięcia roku księżycowego, nie miał żadnej z jego zalet i dokładnie w tym samym względzie stał na rok słoneczny. "

Zostało to dodatkowo wzmocnione przez następujące okoliczności. Od 191 r. Pne.e., zgodnie z „prawem Mania Acilius Glabrio” papieży, których czele Najwyższego Kapłana( Pontifex Maximus) dano prawo do określenia czasu trwania dodatkowych miesięcy( „wyznaczyć dowolną liczbę dni do intercalary miesięcznie, ile potrzeba”) i ustawić początek miesiącach i latach. Jednak często nadużywają swojej władzy, powiększenia lat, a zatem długość pobytu w wybranych pozycjach swoich przyjaciół i skrócenie ramy czasowe dla wrogów i tych, którzy nie chcieli płacić łapówki. Wiadomo na przykład, że w 50 pne. Cyceron( 106-43 pne) 13 lutego nie wiedział jeszcze, czy dodatkowy miesiąc zostanie wstawiony w dziesięć dni. Jednak trochę wcześniej, on sam twierdził, że obawy Greków o sylwetkę swój kalendarz do ruchu słońca - tylko wybrykiem. Co do kalendarza rzymskiego czasu, a następnie, jak zauważył E. Bickerman, że nie pokrywają się z ruchem słońca lub fazami księżyca i „najpełniej wędrując losowo. ..”.

A ponieważ spłatę długów i podatków dokonano na początku każdego roku, nietrudno wyobrazić sobie, jak kapłani utrzymywali całe życie gospodarcze i polityczne w starożytnym Rzymie za pomocą kalendarza w swoich rękach.

Z biegiem czasu kalendarz był tak mylący, że święto zbiorów musiało być obchodzone zimą.Zamieszanie i chaos panujący w ówczesnym rzymskim kalendarzu najlepiej opisał francuski filozof Voltaire( 1694-1778) słowami: "rzymscy generałowie zawsze pokonywali, ale nigdy nie wiedzieli, w którym dniu to się stało. ..".