Funkcje społeczno-kulturowe rodziny
Wysoki poziom solidarności psychicznej rodziny zapewnia pomyślne wypełnienie zadania socjalizacji dzieci i rodziców, która jest główną treścią społeczno-kulturalnego funkcjonowania rodziny. Socjalizacja obejmuje zadanie edukacji, ale nie jest do tego ograniczone. Obejmuje również różnorodne działania na rzecz kształtowania jednostki: przyswajanie norm i wartości kulturowych, umiejętności behawioralne i społeczne, przygotowanie do wypełniania najważniejszych ról społecznych. W ten sposób, analogicznie do kształtowania podstawowych potrzeb psychologicznych jednostki, rodzina określa podstawowe wartości kulturowe, które rządzą przyszłymi ludzkimi zachowaniami w różnych sferach działalności, tworzy scenariusze wszystkich możliwych ról, jakie człowiek ma do odegrania.
Socjalizacja odbywa się poprzez interakcję pokoleń, które składają się na rodzinę.W zależności od zmian w rodzinie, ze względu na historyczne cechy kultury i danego społeczeństwa, zmienia się także rodzaj i mechanizm tej interakcji. W nowoczesnej rodzinie nuklearnej chodzi przede wszystkim o wzajemne oddziaływanie rodziców i dzieci.
Tradycyjna rodzina jest zorganizowana w taki sposób, aby zachować styl życia starszego pokolenia, aby powtarzać rodziców dzieci. Dzieci tutaj - obiekt socjalizacji, którego zadaniem jest "wpasowanie" ich w jasno określone ramy istniejących ról, norm i wartości. Mechanizm socjalizacji w tradycyjnej rodzinie funkcjonuje w oparciu o bezwarunkową władzę starszego pokolenia, zwyczaju, rytuału. Norma, oparta na tradycji, i odstępstwo od normy, zakładające surowe sankcje, są jasno określone.
Główną cechą socjalizacji w nowym typie rodziny( egalitarnej, demokratycznej) jest to, że każdy z jej członków szuka możliwości samorealizacji. W ten sposób autorytet starszych nie "zamyka" świata samemu sobie, potwierdzając model do naśladowania, ale otwiera możliwości swobodnego rozwoju. W komunikacji seniora i juniora rozwijane są umiejętności krytycznego podejścia do sprzecznych i konkurencyjnych norm i wartości, kładzione są fundamenty kształtowania niezależności, odpowiedzialności i świadomego podejścia do własnych działań.
W prawdziwej praktyce socjalizacji typy te są "mieszane", możemy jedynie mówić o preferencyjnej atrakcyjności tego lub tego bieguna. Jednocześnie mechanizmy socjalizacji, charakterystyczne dla różnych etapów historycznej ewolucji rodziny, nie tylko współistnieją we współczesnych rodzinach, ale także "włączają się", gdy indywidualna rodzina przechodzi przez główne etapy swojego cyklu życia. Na początku - jeśli przyjmiemy za podstawę periodyzację wiek dzieci - mechanizmy tradycyjnej socjalizacji funkcjonują właściwie, a nieuwarunkowanie władzy rodzicielskiej jest warunkiem wstępnym opanowania głównych wartości tej kultury. W przyszłości ma miejsce proces "liberalizacji" tradycyjnej rodziny: efekty społeczne przekazywane są nie tylko rodzicom, dzieciom, ale także dzieciom i rodzicom.
Jednocześnie wzrasta stopień autonomii członków rodziny, a różnorodność ich powiązań ze światem wzrasta. Uwzględniono mechanizmy innych rodzajów socjalizacji: "dzieci i dorośli uczą się od rówieśników, a dorośli uczą się także od swoich dzieci"( M. Mead).Jest to okres włączenia do procesu socjalizacji, wraz z rodziną subkultur młodzieżowych i młodzieżowych, wzmacniania wpływu innych instytucji społecznych, pojawiania się sytuacji rywalizacji stylów życia( z jednej strony, rodziny, z drugiej - rówieśników lub grupy odniesienia).Tutaj są zawiłości i konflikty, których ostrość zależy od tego, jaki rodzaj komunikacji jest akceptowany w rodzinie. Określa go rodzaj rodziny, rodzaj interakcji społecznych w niej, rodzaj organizacji związku.
Tradycyjna rodzina będzie nadal wymagać posłuszeństwa, posłuszeństwa, a to może prowadzić do konfliktu i zerwania. Rodzina "demokratyczna" będzie dążyć do wzajemnego zrozumienia, dialogu, na podstawie którego powstanie nowy, bardziej dojrzały, choć bardziej złożony styl relacji między rodzicami i dziećmi. To właśnie w tym okresie( przejściowe dla rodziny i zbiegające się z dorastaniem dzieci) rozwiązuje się jedno z najważniejszych zadań w działalności społeczno-kulturalnej rodziny: formowanie podstaw dla stylu komunikacji, stylu relacji międzyludzkich, za którymi podąża osoba. Jednocześnie należy podkreślić nierozerwalny związek między funkcjami społeczno-psychologicznymi i społeczno-kulturowymi rodziny, ponieważ udane działania społeczno-kulturowe w kształtowaniu umiejętności komunikacyjnych są przeprowadzane w oparciu o pełnoprawne funkcjonowanie społeczno-psychologiczne rodziny.
To nie znaczy, że w tradycyjnej socjalizacji rodzinnej koniecznie obarczona konfliktu i mechanizmów socjalizacji w „demokratycznym” rodziny wymagają jedynie zgody i harmonii. Raczej, jak w tradycyjnej rodzinie nacisk w edukacji jest na posłuszeństwie, władza rodzicielska jest często „wyzwalane” w napiętej sytuacji, tym samym unikając otwartego konfliktu. Ale jeśli taki konflikt nie występuje, a następnie na podstawie tych cech socjalizacji w tradycyjnej rodzinie staje zamieszek, jest obarczona zerwanie stosunków. W "demokratycznej" rodzinie konflikt nie jest formą zerwania relacji, lecz poszukiwaniem rozwiązań w sytuacji kryzysowej. Wniosek nie jest to, że „demokratyczne” rodzina bezkonfliktowe i że jest bardziej niż tradycyjna, mógł stanowić podstawę kultury osoby w rozwiązywaniu konfliktów, komunikacji kulturowej, która polega elastyczność, otwartość, zdolność do dialogu i słuchania rozmówcy. Wraz z kształcenia ogólnego, informacji, kultury pracy, umiejętności, który jest w pełni zdolny do wychować tradycyjną rodzinę, te cechy są najważniejsze cechy społeczno-kulturowe osoby świadczącej możliwość jego sukcesu w nowoczesnym społeczeństwie. Zadania
socjalizacji są, jak wiadomo, nie tylko dla jego rodziny, i przed innymi instytucjami społecznymi( przedszkoli, szkół, organizacji społecznych, mediów, itp).Tak więc pierwszym problemem polityki społecznej w tej dziedzinie jest zapewnienie interakcji między tymi instytucjami. Jeśli chodzi o to, aby skupić się, będzie to brzmieć tak: jeden z czynników socjalizacji musi wykonać ważną rolę w kształtowaniu człowieka - rodzinę lub instytucje edukacji publicznej? Z jednym lub inna odpowiedź na to pytanie zależy ostatecznie, polityka kulturalna państwa w stosunku do rodziny, która wyraża się, po pierwsze, w tworzeniu pewnej ideologii rodziny, a po drugie, w systemie konkretnych działań.
Środki te powinny być ukierunkowane zarówno na rozwoju systemu edukacji publicznej i stworzenie optymalnych warunków dla realizacji jej funkcji rodziny psychologicznych i kulturowych. Ale stosunek obu kierunków może być inny. Wynika to z faktu, że rodzina może podjąć w stosunku do firmy co najmniej trzech różnych pozycjach, z których każda będzie miała swój „towarzyskich na zewnątrz.”rodzina
może być najbardziej „fit” w społeczeństwie, którego normy i wartości są poprawne i mają za pewnik. Wtedy nie są one realizowane, krytycznie niezrozumiane i mniej lub bardziej skutecznie zasymilowane w procesie socjalizacji rodziny. Rodzina nie wchodzi w konflikt z innymi instytucjami socjalizującymi.
Gdy normy i wartości rodziny w sprzeczności z wartościami i próbek normatywnych podejmowanych w społeczeństwie, w wyniku socjalizacji mogą być świadome odrzucenie ideologii dominującej, aktywny sprzeciw w formie sprzeciwu lub działań rewolucyjnych lub rozwoju krytycznej postawy wobec rzeczywistości, która znajduje wyraz w zreformowanymlub działania edukacyjne. W obu przypadkach mówimy o rodzinach o odpowiednio wysokim poziomie kulturalnym i "silnym" potencjale edukacyjnym.
Wreszcie rodzina nie może zrobić swoje towarzyskich, funkcje społeczne i kulturowe dzięki bardzo niskim poziomie kultury lub naruszenia niektórych ważnych relacji wewnątrzrodzinnych. Podstawy niekorzyści mogą być różne: materialna niepewność, alkoholizm, narkomania, przestępczość, alienacja, "niechęć" itp.
społeczeństwo przejściowy, w którym żyjemy, charakteryzuje się tym, że jest numerycznie zwiększając liczbę drugich i trzecich typów rodzin, prawdziwym wyzwaniem dla polityki rodzinnej są przede wszystkim rodziny, które nie spełniają swoich funkcji społeczno-kulturowych, tjrodziny trzeciego typu. Najbardziej potrzebują specjalnej pomocy - materialnej, prawnej, socjopsychologicznej i medycznej.
Opisaną sytuację należy wziąć pod uwagę rozważając problem relacji rodziny z pozarodzinnymi instytucjami socjalizacyjnymi. Przez wiele lat w naszym kraju uznawano bezwarunkowy priorytet edukacji publicznej. Było to szczególnie prawdziwe w odniesieniu do pierwszych lat po rewolucyjnych, kiedy nastąpił proces niszczenia starych form organizacji rodziny. Ideologia, utworzone w tych latach, było w rzeczywistości, anty-rodzina - zaprzecza nieruchomości rodzina, dziedziczenie, życie, stabilność relacji.
Od połowy lat 30-tych, a zwłaszcza od końca II wojny światowej, były środki ustawodawcze lub inne mające na celu wzmocnienie rodziny. Ale podkreślono, że rodzina Radziecki oparty jest na całkowicie nowych zasadach wyznaje nowa moralność, ma zupełnie inny charakter niż inne rodziny w społeczeństwie. Jedną z cech tej nowej ideologii rodziny, mieszkał aż do dnia dzisiejszego, nadal było uznanie absolutnej priorytetowych-rodziny wychowania dzieci.
teraz wszyscy zgodzili się co do konieczności wzmocnienia rodziny, ale bardzo zrozumienie faktu, że taka silna rodzina, szczęśliwa rodzina, nie pozostaje bez zmian. Odzwierciedla obiektywne tendencje ewolucji rodziny, społeczno-ekonomiczne cechy społeczeństwa i cechy ideologii rodzinnej. W jednym przypadku, konsolidacja rodzina jest coraz bardziej wyrafinowane, a nawet rzeczywiste zakaz rozwodów, nietolerancji do nowych, nietradycyjnych form organizacji stosunków rodzinnych, zakazu aborcji. W innym - jest zapewnienie maksymalnych możliwości wyboru stylu życia rodziny, zapewniając prawdziwą równość, równouprawnienie kobiet do pracy, aby zdobyć kwalifikacje zawodowe, itd
jedno albo drugie skrajne położenie, które znajdują wyraz w oficjalnej ideologii prawa rodzinnego i rodzinnego panowały w różnych okresach historii radzieckiego. Ponadto nowa ideologia rodziny rozprzestrzeniała się w kraju, który posiadał i utrzymywał głębokie patriarchalne tradycje. Te tradycje są konsekwentnie niszczone - zanikły obiektywną podstawę społeczno-gospodarcze ich istnienia, ale również nowy „demokratyczny” tradycja ogłoszona jedynie jako podstawa społeczno-gospodarczym ich istnienia, także został zniszczony - i bardziej „udany” niż korzeni stosunków patriarchalnych. Wynika to z faktu, że tradycja „demokratycznej” rodziny( na przykład wśród miejskiej inteligencji) zostały opracowane na podstawie pewnego poziomu kultury i materiałów powszechnie wiadomo, że to był poza zasięgiem większości rodzin w 20-40-tych. Co więcej, tradycje demokratycznej rodziny zostały zniszczone, ponieważ rodziny były eksterminowane - ich nosicielami. Teraz elementy różnych poglądów na temat rodziny, nauczył się różne pokolenia ludzi, współistnieją, nagłośnionej przez media, „nałożony” na spontanicznie pojawiających ideologii rodziny, która jest zawsze obecna w społeczeństwie. Jego źródłem są tradycje społeczno-historyczne, narodowe i religijne, cechy subkulturowe. Ta spontaniczna ideologia rodzina składany odzwierciedla sprzeczne rzeczywistość współczesnego radzieckiego życia rodzinnego, w którym, jak wynika z licznych badań etnograficznych, socjologicznych i psychologicznych, są głęboko zakorzenione elementy patriarchalne. Taka rodzina, wypełniając swoje funkcje towarzyskie, napotyka na podstawowe trudności. Wynikają one z nieuniknionego konfliktu między wzorców kulturowych, w którym rodzina jest w stanie obiektywnie orient sotsializiruemyh jego ludzie, a wymagania stawiane nowoczesnej ludzkiego życia. Jeśli rodzina ludzka są wychowywane w duchu bezwzględnego posłuszeństwa, a on musi żyć w świecie, gdzie jest stale konieczne do podejmowania decyzji opartych na odpowiedzialności wewnętrznej, może on pegko stać się przestępcą.Oznacza to, że rodzina nie jest w stanie spełniać swoich funkcji towarzyskich, z tym, co jest teraz dość często stoi nasze społeczeństwo.